5 συνήθειες που φαίνεται να επηρεάζουν τη γονιμότητα των ζευγαριών

Είναι πλέον γνωστό πως διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, καθώς και ο τρόπος ζωής έχουν άμεσο αντίκτυπο στη γονιμοποιητική ικανότητα των ζευγαριών.

Πέντε βασικές συνήθειες των ανθρώπων που φαίνεται να επηρεάζουν τη γονιμότητα των ζευγαριών περιγράφονται παρακάτω:

1. Κάπνισμα

Το κάπνισμα στις γυναίκες είναι γνωστό ότι επηρεάζει δυσμενώς τη γονιμότητα, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη σύλληψη, για τουλάχιστον ένα έτος. Επίσης έχει συσχετισθεί με την πρωιμότερη έλευση της εμμηνόπαυσης κατά 2-3 έτη περίπου.

Το κάπνισμα στους άνδρες φαίνεται να έχει δυσμενή επίδραση στην στυτική λειτουργία τους. Επίσης φαίνεται να αυξάνει και την πιθανότητα εμφάνισης χρωμοσωμικών ανωμαλιών στα έμβρυα που προκύπτουν, με αυξημένη εκδήλωση αυτόματων αποβολών στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Η διακοπή του καπνίσματος, μόλις τρεις μήνες πριν την επίτευξη εγκυμοσύνης, φαίνεται να οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος.

Πιο συγκεκριμένα, σε κύκλους θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχει αποδειχθεί ότι το κάπνισμα μειώνει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% την πιθανότητα για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα, σε σχέση με ένα ζευγάρι του ιδίου ηλικιακού φάσματος και των ιδίων αιτιών υπογονιμότητας που δεν καπνίζει. Τέλος στις γυναίκες που καπνίζουν και υποβάλλονται σε κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ο αριθμός των ωαρίων, άρα και των εμβρύων που προκύπτουν είναι στατιστικά σημαντικά μικρότερος.

2. Αλκοόλ

Η κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται πως επηρεάζει τη γονιμότητα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Φαίνεται πως μια καθημερινή μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (2 περίπου ποτήρια κρασί ημερησίως) καθυστερεί τη σύλληψη και επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα των εμβρύων, γυναικών που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση.

Στους άνδρες έχει αποδειχθεί ότι η ποιότητα του σπέρματος που παράγουν, μετά από καθημερινή κατανάλωση έστω και μικρής ποσότητας αλκοόλ, είναι χειρότερη από αυτή αντρών που κάνουν μόνο περιστασιακή κατανάλωση.

3. Φάρμακα

Πολλοί τύποι φαρμακευτικών σκευασμάτων και θεραπευτικών παρεμβάσεων έχουν συσχετισθεί με ελαττωμένη γονιμοποιητική ικανότητα. Φάρμακα νευρολογικής ή ψυχιατρικής φύσεως (με κυριότερο εκπρόσωπο τα αντικαταθλιπτικά), κάποια αντι-υπερτασικά σκευάσματα καθώς και η ακτινοθεραπεία και η λήψη χημειοθεραπευτικών σκευασμάτων φαίνεται να επηρεάζουν δυσμενώς τη γονιμότητα ανδρών και γυναικών.

4. Χρήση κινητού τηλεφώνου

Υπάρχει πληθώρα μελετών τα τελευταία έτη που συσχετίζουν την υπέρμετρη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που εκπέμπεται από τα κινητά τηλέφωνα, με τη γονιμοποιητική ικανότητα των ανδρών, με σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην κινητικότητα, όσο και στη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προκειμένου να συσχετισθεί η διάρκεια της έκθεσης στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του κινητού τηλεφώνου με τη δυσμενή επίδραση στις παραμέτρους του σπέρματος. Ομοίως πληθώρα μελετών ήδη εξελίσσεται σε Ευρώπη και Αμερική, προκειμένου να αξιολογηθεί η συσχέτιση της παραγόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από συσκευές οικιακής χρήσης ( φούρνος μικροκυμάτων, ασύρματο τηλέφωνο, φορητοί υπολογιστές, δίκτυα ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο – wifi ) και οι επιπτώσεις τους στη γονιμότητα.

5. Περιβαλλοντολογικοί και επαγγελματικοί παράγοντες

Φαίνεται ότι η έκθεση σε μόλυβδο, κάδμιο, φυτοφάρμακα και διαλύτες έχει άμεσο αντίκτυπο στη γονιμοποιητική ικανότητα, τόσο των ανδρών, όσο και των γυναικών. Σε ζευγάρια που προσπαθούν να επιφέρουν σύλληψη, η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού που θα περιλαμβάνει την πιθανή έκθεση σε τέτοιους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη κύησης, χωρίς να χρειάζεται τα ζευγάρια αυτά να υποβληθούν σε κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, απλά και μόνο με την αποφυγή αυτών των παραγόντων.

Στα ζευγάρια που τελικά χρήζουν παρέμβασης με κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ενδομήτρια σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση), η εξάλειψη των τοξικών αυτών παραγόντων μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης.

Πηγή: Alvarez S. Do some addictions interfere with fertility? Fertil Steril 2015; 103: 22-26