Οδηγίες πρόληψης & εμβολιασμού για τον ιό της ιλαράς σε εγκύους & γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπείες γονιμότητας

Ας ξεκινήσουμε αναφέροντας ορισμένα γενικά πράγματα που ο καθένας μας θα έπρεπε να γνωρίζει για αυτόν τον ιό που έχει προκαλέσει ένα μικρό πανικό τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας. Ο ιός της Ιλαράς μεταδίδεται με σταγονίδια από την μύτη ή το στόμα.

Ποια τα συμπτώματα της ιλαράς;

Στην αρχή της ασθένειας, ο άρρωστος έχει την εικόνα ενός κοινού κρυολογήματος. Έχει  δηλαδή πυρετό, ρινική καταρροή, βήχα και κόκκινα μάτια που "τρέχουν". Την τέταρτη περίπου μέρα, ο πυρετός είναι πιο υψηλός και κάνει την εμφάνισή του το εξάνθημα. Αρχικά στο κεφάλι και σταδιακά εξαπλώνεται προς το υπόλοιπο σώμα. Το εξάνθημα αποτελείται από κόκκινες κηλίδες που σε πολλά σημεία ενώνονται μεταξύ τους. Η διάρκεια του εξανθήματος είναι περίπου 5-6 μέρες και αρχίζει να υποχωρεί με την ίδια σειρά που εμφανίστηκε. Στα σημεία του δέρματος που το εξάνθημα φεύγει μπορεί να παρουσιαστεί ελαφρύ ξεφλούδισμα. Μια μέρα πριν την εμφάνιση του εξανθήματος, μπορεί ο άρρωστος να παρουσιάσει τις κηλίδες Koplik. Πρόκειται για μικρές άσπρες κηλίδες, που στην περιφέρεια τους έχουν κόκκινη ζώνη και βρίσκονται μέσα στο στόμα, στην εσωτερική πλευρά των παρειών.

Η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες επιπλοκές:

• Εγκεφαλίτιδα
• Πνευμονία
• Μυοκαρδίτιδα
• Βρογχιολίτιδα-Βρογχίτιδα

Χρόνος επώασης

Ο χρόνος που χρειάζεται για να εκδηλώσει την ασθένεια κάποιος που ήρθε σε επαφή με τον ιό είναι περίπου 12 μέρες.

Πότε μεταδίδει τον ιό ένας ασθενής;

Ο ασθενής μεταδίδει τον ιό της ιλαράς 4 μέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι και 4 μέρες μετά. Ο ιός της μεταδίδεται με σταγονίδια από την μύτη ή το στόμα που περιέχουν τον ιό. Μεταδίδεται πολύ εύκολα. Άτομα που μένουν στο ίδιο σπίτι με τον άρρωστο έχουν πιθανότητα περίπου 90% να μολυνθούν.

Πόσο διαρκεί η ασθένεια;

Ο άρρωστος αναρρώνει πλήρως σε 10-14 μέρες ενώ το εξάνθημα διαρκεί έως και 7-9 μέρες.

Επηρεάζει την εγκυμοσύνη η ιλαρά;

Δεν έχει βρεθεί ότι ο ιός της ιλαράς μπορεί να προσβάλει το έμβρυο και να προκαλέσει βλάβες.

Μπορεί κανείς να προφυλαχτεί από την ιλαρά;

Υπάρχει σαφέστατα κατάλληλο εμβόλιο ,του οποίου η πρώτη δόση γίνεται σε ηλικία 13-15 μηνών ενώ η δεύτερη δόση σε ηλικία 4-6 χρονών. Σε ειδικές περιπτώσεις (εγκυμονούσες, καρκινοπαθείς, ανοσοκατεσταλμένοι) μπορούμε να χορηγήσουμε έτοιμα αντισώματα (υπεράνοσος γ-σφαιρίνη), για να προστατευθούν τα άτομα αυτά από την ιλαρά. Η γ-σφαιρίνη μπορεί να δοθεί το αργότερο μέχρι και 6 μέρες από την ημέρα που το άτομο ήρθε σε επαφή με τον φορέα της ίωσης. Η γ-σφαιρίνη θα τον προστατεύσει πλήρως ή εφόσον νοσήσει  τα συμπτώματα θα είναι πιο ήπια.

Υπάρχει θεραπεία;

• Δε χρειάζεται αντιβίωση
• Χορηγούνται αντιπυρετικά, κατά προτίμηση παρακεταμόλη για την αντιμετώπιση του πυρετού.
• Χρειάζεται κλινοστατισμός καθώς και η αποφυγή του διαβάσματος ή η παρακολούθηση της τηλεόρασης λόγω της ευαισθησίας των οφθαλμών των ασθενών.
• Επιβάλλεται η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών για να μην αφυδατωθούν από τον υψηλό πυρετό.

Οι περισσότεροι από εμάς διερωτόμαστε, ποιοι και πότε θα πρέπει να προχωρήσουν στον εμβολιασμό. Παρακάτω παρατίθενται οι οδηγίες με βάση το κέντρο ελέγχου και πρόληψης πολιτών (ΚΕΕΛΠΝΟ).

ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΛΑΡΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΕΕΛΠΝΟ:

1. Γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που επιθυμούν εγκυμοσύνη θα πρέπει:
• Σε όσες έχουν ημερομηνία γέννησης πριν το 1970 θα πρέπει να ελεγχθούν για τα αντισώματα ανοσίας έναντι της ιλαράς και εφόσον είναι αρνητικά να διενεργηθούν δυο δόσεις.
• Σε όσες έχουν γεννηθεί μετά το 1970 θα πρέπει να βεβαιωθούν πόσες δόσεις του εμβολίου έχουν κάνει στο παρελθόν και εφόσον έχει γίνει μόνο μια δόση θα πρέπει να γίνει επαναληπτική δόση.
• Τα εμβόλια θα πρέπει να διενεργηθούν σε διάστημα τουλάχιστον 28 ημερών πριν την επίτευξη κύησης.
2. Γυναίκες που ήδη διανύουν την εγκυμοσύνη αντενδείκνυται να υποβληθούν στον εμβολιασμό.
3. Υποχρεωτική είναι η διενέργεια του εμβολίου στις παρακάτω ομάδες:
• Φοιτητής σε Κολλέγιο ή σε οποιαδήποτε σχολή μετά το Λύκειο
• Επαγγελματίας υγείας
• Γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας
• Ταξιδιώτης με προορισμό ενδημικές χώρες ή επιβάτης σε κρουαζιερόπλοιο
4. Η χορήγηση του εμβολίου με ζώντες εξασθενημένους οργανισμούς αντενδείκνυται στις παρακάτω περιπτώσεις:
• Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Η HIV λοίμωξη δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη.
• Σε επίνοσες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να δίνονται σαφείς οδηγίες να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για τουλάχιστον ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό τους με εμβόλιο MMR για τον θεωρητικό κίνδυνο πρόκλησης βλάβης στο έμβρυο.
• Σε άτομα που παρουσίασαν αντίδραση υπερευαισθησίας σε προηγούμενη δόση του εμβολίου, στη ζελατίνη ή στη νεομυκίνη. Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη.
• Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον 14 ημέρες πριν τη χορήγηση γ-σφαιρίνης ή μετάγγισης αίματος ή 3 μήνες μετά.