Κύτταρα του δέρματος θα μπορούν στο μέλλον να βοηθήσουν, μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης, υπογόνιμα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά

Η θεαματική πρόοδος στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης τα τελευταία χρόνια προσφέρει ελπίδα για άτομα που δεν μπορούν από μόνα τους να παράγουν ωάρια ή σπερματοζωάρια ικανοποιητικής ποιότητας.

Για πρώτη φορά ερευνητές υποστηρίζουν πώς είναι δυνατή η δημιουργία ωαρίων ή σπερματοζωαρίων από το δέρμα της γυναίκας ή του άντρα αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, ομάδα επιστημόνων αναφέρει πως ανακάλυψε μια πρωτοποριακή τεχνική, ικανή να μετατρέψει κύτταρα του δέρματος σε «αρχέγονα βλαστικά κύτταρα», που συναντώνται σε όρχεις ή ωοθήκες, επιτρέποντας την παραγωγή σπερματοζωαρίων ή ωαρίων εξαιρετικής ποιότητας.

Ο καθηγητής Azim Surani του πανεπιστημίου Cambridge δηλώνει ενθουσιασμένος και θεωρεί πως σε πέντε με επτά χρόνια, ίσως έχουμε φτάσει στο σημείο να δημιουργούμε αρχέγονα γεννητικά κύτταρα. Ο καθηγητής Surani μάλιστα υποστηρίζει πως η εξέλιξη αυτή μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων των επιγενετικών αλλαγών στα ανθρώπινα κύτταρα, που ως γνωστό διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, τόσο στη γήρανση, όσο και στην καρκινική εξέλιξη των κυττάρων.

Ιάπωνες επιστήμονες έχουν ήδη καταφέρει την παραγωγή γεννητικών κυττάρων από κύτταρα δέρματος πειραματόζωων. Επίσης, επιβεβαίωσαν πως τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια που μπορούν να προκύψουν από αυτή τη διαδικασία είναι απόλυτα υγιή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις διάφορες τεχνικές ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ωστόσο, κανείς μέχρι τώρα δεν ήταν σε θέση να αποδείξει πως κάτι τέτοιο είναι δυνατό και με τα ανθρώπινα δερματικά κύτταρα. Αυτό επιτεύχθηκε με την επαγωγή κυττάρων του δέρματος σε εμβρυονικά βλαστικά κύτταρα και την ενεργοποίηση του βασικού γονιδίου SOX17 για τη μετατροπή τους σε αρχέγονα βλαστικά κύτταρα.

Το επόμενο στάδιο θα είναι η παραγωγή συνθετικών όρχεων ή ωοθηκών μέσω αρχέγονων γεννητικών κυττάρων που θα αναπτύσσονται σε εργαστήρια και θα επιτρέπουν την παραγωγή ώριμων σπερματοζωαρίων αλλά και ωαρίων. Τα γεννητικά κύτταρα ευθύνονται για τη μεταφορά γενετικών πληροφοριών από τη μια γενιά στην επόμενη. Συνεπώς, σύμφωνα με τον καθηγητή Surani, διαχειριζόμενοι τις επιγενετικές πληροφορίες θα μπορούμε να συνδράμουμε στη μείωση - ή ακόμη και την εξάλειψη - των επιγενετικών μεταλλάξεων, καθώς και την κατανόηση των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.