Ο βασικός προγεννητικός έλεγχος είναι μια σειρά από εξετάσεις που θα πρέπει να πραγματοποιούνται πριν το ζευγάρι ξεκινήσει προσπάθεια τεκνοποίησης, ή στην αρχή της εγκυμοσύνης, προκειμένου να διασφαλιστεί η υγεία της μητέρας, του εμβρύου και η ασφαλής πορεία του τοκετού. Σε πολλές περιπτώσεις, εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου μπορεί να κάνει και ο υποψήφιος πατέρας, ιδιαίτερα όταν εμφανιστεί παθολογικό αποτέλεσμα στις εξετάσεις της συντρόφου του, αν υπάρχει ιστορικό κληρονομικών γενετικών νοσημάτων ή σε περιπτώσεις σοβαρής ολιγο-ασθενο-τερατοζωοσπερμίας, ή αζωοσπερμίας.
Στόχος του προγεννητικού ελέγχου είναι:
- Να ελέγξουμε αν κάποιος από το ζευγάρι είναι φορέας κάποιου νοσήματος που θα μπορούσε να κληρονομηθεί στο παιδί.
- Να ανιχνεύσουμε πιθανά προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν στην πορεία της εγκυμοσύνης, πολλά από τα οποία μπορεί να προληφθούν με την κατάλληλη θεραπεία.
Γίνεται ανώδυνα με μια σειρά αιματολογικών, ουρολογικών και γυναικολογικών εξετάσεων και είναι οι εξής:
Γενική Αίματος
Ελέγχουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του αίματος, όπως τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης , τα λευκά αιμοσφαίρια, τον αιματοκρίτη, τα αιμοπετάλια. Η αιμοσφαιρίνη είναι η βασική πρωτεΐνη που περιέχει σίδηρο και μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς και το έμβρυο. Χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης σημαίνουν αναιμία. Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και σε περίπτωση αύξησής τους δείχνουν μόλυνση. Τα αιμοπετάλια δείχνουν την ικανότητα του αίματος να πήζει σε περίπτωση αιμορραγίας.
Γενική Ούρων
Ελέγχεται η καλή λειτουργία των νεφρών καθώς και η ύπαρξη κάποιας μόλυνσης, όπως η ουρολοίμωξη, που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή.
Σάκχαρο
Είναι εξέταση που δείχνει την ύπαρξη ή την προδιάθεση για ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη.
Ουρία
Διαπιστώνεται η καλή νεφρική λειτουργία, καθώς οι νεφροί είναι όργανα που υπερλειτουργούν κατά την εγκυμοσύνη.
Σίδηρος Ορού και Φερριτίνη
Ο σίδηρος είναι βασικό συστατικό για τη δημιουργία της αιμοσφαιρίνης και τη μεταφορά του οξυγόνου. Με την εξέταση αυτή διαπιστώνεται η τυχόν έλλειψη του, μία συχνή κατάσταση στην εγκυμοσύνη, ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα συμπληρώματα.
Ομάδα Αίματος και Rhesus
Η ομάδα αίματος είναι σημαντική σε περίπτωση που χρειαστεί μετάγγιση. Εάν η μητέρα έχει Rhesus αρνητικό και ο πατέρας θετικό ίσως υπάρξει ασυμβατότητα στο αίμα της μητέρας και του εμβρύου. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνεται μηνιαίος έλεγχος με Έμμεση Coobs για την αποφυγή επιπλοκών.
Ηλεκτροφόρηση Αιμοσφαιρίνης και Τεστ Δρεπάνωσης
Ο έλεγχος δηλαδή για στίγμα μεσογειακής και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας αντίστοιχα. Σε περίπτωση που η εξέταση είναι θετική πρέπει να γίνει έλεγχος του πατέρα ώστε να διαπιστωθεί αν και ο ίδιος έχει στίγμα. Αν έχουμε δύο θετικά αποτελέσματα πρέπει να ελέγξουμε το έμβρυο για νόσο μεσογειακής ή άλλης αναιμίας.
Αντισώματα CMV (Κυτταρομεγαλοϊού) IgG και IgM
Ένας ιός πολύ επικίνδυνος για το έμβρυο αν μολυνθεί, που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο ήπαρ, στο αγγειακό σύστημα, στο νευρικό σύστημα, στους νεφρούς, στο μυελό των οστών και στα επινεφρίδια.
Αντισώματα Ερυθράς IgG και IgM
με την οποία διαπιστώνεται η ανοσία της μητέρας στην ερυθρά, ώστε αν βρεθεί ότι δεν υπάρχει, να γίνει εμβολιασμός και να αποφεύγεται η επαφή με πάσχοντες. Η μόλυνση της εγκύου από τον ιό στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης προκαλεί πολύ σοβαρές βλάβες στο έμβρυο, όπως κώφωση, οφθαλμικές και καρδιολογικές βλάβες και νοητική καθυστέρηση.
Αντισώματα Τοξοπλάσματος IgG και IgM
Ελέγχεται η ανοσία της μητέρας στο τοξόπλασμα. Πρόκειται για ένα παράσιτο που μπορεί να προκαλέσει από σοβαρές βλάβες στο έμβρυο (χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, διανοητική καθυστέρηση, επιληψία κ.α.) μέχρι και αποβολή. Σε περίπτωση μόλυνσης, εκτός εγκυμοσύνης, η γυναίκα δημιουργεί αντισώματα κατά του μικροβίου που συνήθως την προστατεύουν για την υπόλοιπη ζωή της.
G6PD
Η έλλειψη του ενζύμου μπορεί να προκαλέσει αιμολυτική αναιμία, αν υπάρχει επαφή με κάποια φάρμακα, ουσίες ή τρόφιμα (κουκιά, ναφθαλίνη).
Κυστική ίνωση
Είναι μια από τις συχνότερες κληρονομικές και θανατηφόρες ασθένειες, η οποία οφείλεται σε μετάλλαξη ενός γονιδίου του CFTR στο 7ο χρωμόσωμα, που προσβάλλει πολλά ζωτικά όργανα και συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.
HBsAg (Αυστραλιανό Αντιγόνο)
Έλεγχος για Ηπατίτιδα Β. Αν η μητέρα είναι θετική επιβάλλεται η άμεση ανοσοποίηση του παιδιού αμέσως μετά τον τοκετό.
anti-HCV
Ελέγχεται πιθανή μόλυνση από τον ιό της Ηπατίτιδας C.
HIV I & II
Πρόκειται για τον ιό που προκαλεί το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS). Ο ιός μπορεί να μολύνει το έμβρυο είτε κατά την κύηση ή κατά τον τοκετό. Η μόλυνση της μητέρας από τον HIV απαιτεί εξειδικευμένη αγωγή ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετάδοσης στο έμβρυο.
VDRL
Ελέγχεται τυχόν λοίμωξη από το βακτήριο της σύφιλης ώστε να δοθεί έγκαιρα η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Η σύφιλη σήμερα είναι σπάνιο νόσημα. Σε περίπτωση που μια γυναίκα έχει προσβληθεί από αυτό το μικρόβιο πρέπει να γίνει θεραπεία πριν την εγκυμοσύνη.
Έλεγχος Θυρεοειδή Αδένα – TSH
Η έλλειψη καλής ρύθμισης της θυρεοειδικής λειτουργίας πριν και κατά την διάρκεια της κύησης οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για αποβολές στο 1ο τρίμηνο, πρόωρο τοκετό, προεκλαμψία και υπέρταση, αυξημένο ενδομήτριο θάνατο και χαμηλό βάρος νεογέννητου.
Θρομβοφιλία
Η διαταραχή της πήξης του αίματος αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων, δηλαδή του σχηματισμού θρόμβων στα αιμοφόρα αγγεία. Συνδέεται με επαναλαμβανόμενες αποβολές και ενδεχόμενες επιπλοκές, όπως περιορισμένη ενδομήτρια ανάπτυξη του εμβρύου, προεκλαμψία, κ.α.
Καλλιέργεια κολπικού υγρού
Γίνεται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποια μόλυνση που θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Η καλλιέργεια γίνεται για κοινά μικρόβια, όπως στρεπτόκοκκος Β, gardenela vaginalis κ.α., σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, βλεννόρροια, τριχομονάδες, καθώς επίσης για χλαμύδια, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα. Τα μικρόβια μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη, όπως ρήξη υμένων, πρόωρο τοκετό και μόλυνση εμβρύου. Σε περίπτωση μόλυνσης δίνεται η ανάλογη θεραπεία και επαναλαμβάνεται η καλλιέργεια μετά το τέλος της.
Σοφία Νέδου, BSc
Η Σοφία Νέδου είναι μαία στη Newlife IVF.
