Μπορεί η βιταμίνη D και η έκθεση στον ήλιο να αυξήσει την γονιμότητα;

Η βιταμίνη D είναι γνωστή ως η "βιταμίνη του ήλιου", αφού παράγεται στο δέρμα μας, μέσα από την άμεση έκθεση στο φως του ήλιου, την ηλιοθεραπεία! Θεραπεία από τον ήλιο!

Βιταμίνη D

H βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, διαλύεται στα λιπίδια που υπάρχουν στο σώμα, και αποθηκεύεται εκεί για περαιτέρω χρήση. Βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και φωσφόρου, απαραίτητα για την διατήρηση γερών οστών. Γι' αυτό η έλλειψή της συνδέεται με την οστεοπόρωση.

Βιταμίνη D και αναπαραγωγικό σύστημα

Ακόμα δεν είναι απόλυτα σαφές το πόσο πολύ επιδρά η βιταμίνη D τόσο στην ανδρική, όσο και στη γυναικεία γονιμότητα. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν ότι η διατήρηση των επιπέδων της βιταμίνης D σε φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της ωορρηξίας και στην ισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών. Επιπλέον, τα φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης D έχει αποδειχθεί ότι ενισχύουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, αλλά και την ποιότητα του σπέρματος, σε σύγκριση με άνδρες που έχουν χαμηλά επίπεδα της «βιταμίνης του ήλιου».

Τα σημαντικότερα δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα βιταμίνης D και την ανθρώπινη αναπαραγωγή προήλθαν από δοκιμές in vitro γονιμοποίησης (IVF). Στην ανθρώπινη αναπαραγωγική ιατρική, η ακριβής κλινική λειτουργία της βιταμίνης D σε σχέση με τη γονιμότητα αρσενικού/θηλυκού παραμένει εξαιρετικά αόριστη. Πρόσφατες αναφορές από IVF μελέτες, έχουν προτείνει ότι η βιταμίνη D συσχετίστηκε θετικά στα ποσοστά εγκυμοσύνης ενώ σε άλλες δεν βρέθηκε καμία σημαντική συσχέτιση.

Ανεπάρκεια βιταμίνης D
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D έχει συσχετιστεί με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Μπορεί να επιδεινώσει το PCOS λόγω της σύνδεσης των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D με σημαντικά χαρακτηριστικά του PCOS, όπως είναι η παχυσαρκία και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Επίσης μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή και την μεταγωγή σήματος της αντι-Mullerian ορμόνης (AMH), η οποία είναι σημαντική στην ωρίμανση των ωοκυττάρων και είναι αυξημένη στις ασθενείς με PCOS, οι οποίες συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D. Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν επίσης συσχετιστεί με επιπλοκές της εγκυμοσύνης, όπως είναι η προεκλαμψία (PE).

Σε όλες τις μελέτες που συσχετίζουν τον ρόλο της βιταμίνης D με την αναπαραγωγή, είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη και την χρήση του εύρους τιμής της βιταμίνης D που καθορίζουν την επάρκεια και την ανεπάρκεια της.

Πηγές βιταμίνης D

Ήλιος
Κύρια πηγή της βιταμίνης D αποτελεί το ηλιακό φως (φωτόνια υπεριώδων ακτίνων Β, UVB). Η υπεριώδης ακτινοβολία διασπά τη χοληστερίνη που βρίσκεται στο δέρμα και έτσι συντίθεται η βιταμίνη D. Έχει προταθεί από κάποιους ερευνητές ότι 5-30 λεπτά έκθεσης στον ήλιο, μεταξύ 10π.μ – 3μ.μ., για τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα οδηγούν συνήθως σε ικανοποιητική σύνθεση της βιταμίνης D. Τα μέρη του σώματος που πρέπει να εκτίθενται είναι το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια ή η πλάτη, χωρίς όμως να έχει γίνει χρήση αντηλιακού.

Διατροφή
Το 90% της βιταμίνης D που χρειαζόμαστε το παίρνουμε από τον ήλιο. Το υπόλοιπο 10% της βιταμίνης D που έχουμε ανάγκη το παίρνουμε από τις τροφές (γαλακτοκομικά, μανιτάρια, αυγά και λιπαρά ψάρια).

Φαρμακευτικά συμπληρώματα
Στην αγορά υπάρχουν σκευάσματα που περιέχουν ασβέστιο και βιταμίνη D, αλλά υπάρχει και ειδικό φάρμακο για την οστεοπόρωση που περιέχει επιπλέον βιταμίνη D. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι παρά την πληθώρα μελετών που αποδεικνύουν τη σχέση της βιταμίνης D στη γυναικεία αναπαραγωγή, δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα που να επιβεβαιώνουν κάποιο όφελος από την χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D στην αύξηση του ποσοστού γονιμοποίησης. Πριν υιοθετήσουμε μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να εκτιμήσουμε την ασφάλεια των συμπληρωμάτων αυτών στην διαδικασία της γονιμοποίησης, λαμβάνοντας υπόψη την διάρκεια θεραπείας, την δοσολογία και τον τρόπο χορήγησης.

Ηλιοθεραπεία και καρκίνος του δέρματος

Η υπεριώδες (UV) B ακτινοβολία με ένα μήκος κύματος 290-315nm, διαπερνά το γυμνό δέρμα και μετατρέπει την 7-διϋδροχοληστερόλη σε προβιταμίνη D3, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε βιταμίνη D3. Ωστόσο, υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες όσον αφορά την έκθεση στην ακτινοβολία UV, όπως είναι οι εποχές, ο τόπος διαμονής και διαβίωσης, η ώρα της ημέρας και η ηλικία. Η ακτινοβολία που μετατρέπει την βιταμίνη D στο δέρμα είναι του ίδιου μήκους κύματος με εκείνη που προκαλεί ηλιακά εγκαύματα, και η χρήση αντιηλιακών, έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να εμποδίσει την παραγωγή της. Επίσης, όσο μεγαλώνουμε, η ικανότητα του οργανισμού να συνθέτει βιταμίνη D μέσω της έκθεσης στον ήλιο, μειώνεται σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσεις τις οδηγίες του δερματολόγου σου για μία ασφαλή έκθεση στον ήλιο, ώστε να απολαύσεις τα οφέλη που σου προσφέρει, χωρίς κινδύνους.